Jak napisać rozprawkę

Jak napisać rozprawkę

 

W odróżnieniu od innych form wypowiedzi rozprawka wymaga przyjęcia postawy polegającej na logicznym rozumowaniu, wyjaśnianiu, uzasadnianiu, wnioskowaniu. Celem rozprawki jest bowiem rozwiązanie problemu postawionego w temacie. Aby tego dokonań, należy zgromadzić odpowiedni materiał argumentacyjny. Sformułowanie dostatecznej ilości przekonywających argumentów pozwala udowodnić słuszność wcześniej postawionej tezy. To z kolei jest podstawą do wysnucia uogólniających wniosków potwierdzających tezę, a więc ostatecznie wyjaśniających problem.

Taki przebieg rozważań nad zagadnieniem zaproponowanym w temacie pracy znajduje odbicie w znanym schemacie budowy rozprawki:

1. Wstęp.
2. Teza.
3. Argumentacja (uzasadnienie tezy).
4. Podsumowanie rozważań (uogólniające potwierdzenie tezy).

Niekiedy, pisząc rozprawkę, stosuje się nieco trudniejszy schemat kompozycyjny (tzw. Indukcyjny), polegający na przechodzeniu od rozważań szczegółowych do końcowej fazy – podsumowania.

Charakterystyczne dla rozprawki myślenie, służące rozwiązywaniu problemu, cechuje się rzeczowym, jednoznacznym, konsekwentnym i spójnym tokiem rozważań. Cechy te znajdują w pewnym stopniu odzwierciedlenie w języku tej formy wypowiedzi.

W zakresie słownictwa warto wykorzystywać:

• Wyrazy, wyrażenia i zwroty sygnalizujące porządek argumentowania, np.: Po pierwsze..., Po drugie..., Zacznę od..., Z kolei..., Warto dodać..., A oto kolejny argument..., Na zakończenie..., Reasumując..., Podsumowując...
• Wyrazy i wyrażenia akcentujące logiczne i spójne rozumowanie, np.: przede wszystkim, następnie, ponadto, a więc, poza tym, tak więc.
• Wyrazy, wyrażenia i zwroty służące służące podkreśleniu stanowiska autora rozprawki wobec własnych lub czyichś przytaczanych sądów, np.: niewątpliwie, jestem przekonany, z całą pewnością, być może, prawdopodobnie, sądzę, nie ulega wątpliwości, uważam.

W zakresie składni rozprawka odznacza się dużą ilością zdań złożonych podrzędnie (warunkowych, celowych, przyczynowych), oddając w ten sposób bardziej skomplikowany – niż w innych formach – tok rozumowania. Podczas redagowania rozprawki należy raczej unikać stosowania słownictwa potocznego, zabarwionego emocjonalnie. Nie używamy też zdań wykrzyknikowych, urwanych, rzadziej wykorzystujemy równoważniki zdań.

      Przed przystąpieniem do pisania rozprawki istnieje konieczność analizy i zrozumienia tematu. Najpierw należy uważnie przyjrzeć się treści i konstrukcji tematu, aby odnaleźć i uświadomić sobie zawarty w nim problem. To ułatwi piszącemu rozprawkę zajęcie przemyślanego stanowiska.